Odžak

Početkom maja 1992. je postignut dogovor kriznih štabova sukobljenih strana i prisutnih predstavnika međunarodne zajednice da se srpskom stanovništvu općine Odžak omogući slobodan prolaz i prelaz preko teritorije koju kontrolira HVO na teritorij pod kontrolom srpske vojske (presuda u predmetu Tolić navodi Vojsku Republike Srpske koja u tom trenutku još nije zvanično formirana), uz prethodnu predaju naoružanja kojim raspolažu, čija realizacija je započela 8. maja.

(para. 46. Josip Tolić, str. 23.), (para. 87. Albina Terzić, str. 33.)

Srpsko stanovništvo je pred ulazak u mjesto Odžak zaustavljeno, te dolazi do razdvajanja i odvođenja muškaraca u fiskulturnu salu Osnovne škole u Odžaku te u tvornicu “Strolit”, gdje su držani zatvoreni, dok su žene i djeca raspoređeni po drugim objektima u Odžaku.

(para. 46. Josip Tolić, str. 23.), (para. 87. Albina Terzić, str. 33.)

U školu u Odžaku je odvojeno oko 700 muškaraca.

(para. 87. Albina Terzić, str. 33.)

Oko 10. jula 1992. neposredno prije nego je VRS zauzela Odžak, muškarci su prebacivani prvo u prostorije Osnovne škole u naselju Novi Grad, a potom odvedeni u Bosanski Brod, gdje su zatvoreni, između ostalog, u prostorije skladišta građevinskog materijala u Bosanskom Brodu, gdje su dovedene i pojedine žene, kao i u prostorije Srednjoškolskog centra “Fric Pavlik” u ovom gradu.

(para. 46., 305. Josip Tolić, str. 23., 106-107.)

Iz dokaza provedenih u postupku proizilazi da je tokom ljeta u “Strolitu“ bilo zatočeno više od 600 zatvorenika.

(para. 47. Josip Tolić, str. 23-24.)

Civili u fiskulturnoj sali škole su od maja do jula 1992. prozivani po godištima ili po prezimenima i izvođeni u hodnik, te udarani rukama, nogama, policijskim palicama i dijelovima školskog namještaja, dok su neki od njih izvođeni i premlaćivani bez prozivanja.

(para. 89-92., 112. Josip Tolić, str. 35-37., 42, 5.), (para. 137-143. Albina Terzić, str. 45-47.)

Zaključeno je da je u fiskulturnoj sali osnovne škole vladala atmosfera straha, potaknuta stalnim maltretiranjem zatočenika.

(para. 124. Albina Terzić, str. 42.)

Zatočenici u školi su ,osim premlaćivanja, ponižavani na više načina, a zastrašivani su i na način da su čuvari u salu škole uvodili i psa, prijeteći da će ga pustiti na zatočenike ukoliko ne budu poslušni.

(para. 146-170., 173-174. Albina Terzić, str. 48-54.)

Jedan zarobljenik je tokom juna 1992. pretučen u fiskulturnoj sali Osnovne škole u Odžaku na očigled ostalih, a koji je od zadobivenih povreda, vezan za stub odbojkaške mreže, preminuo.

(para. 124., 130. Josip Tolić, str. 46., 48., 5.)

Tokom maja je iz škole u Odžaku u nepoznatom pravcu odveden zatočenik koji više nije vraćen.

(para. 227-229. Josip Tolić, str. 82-83., 7.)

Najmanje dvojica zatočenika koja su izvedena iz sale i pretučena preminula su od zadobijenih ozljeda, a jedan od njih je prebačen u “Strolit“.

(para. 237-238., 250-252., 254., Josip Tolić, str. 85., 88., 89., 7.)

Jedan od zatvorenika u prostorijama škole u Novom Gradu je preminuo od posljedica fizičkog zlostavljanja sredinom jula 1992.

(para. 286. Josip Tolić, str. 100., 7.)

Tokom juna i jula su neki od zatvorenika u školi u Odžaku prisiljavani na seksualni odnos i druge oblike seksualnog nasilja sa jednom od zatočenica.

(para. 295., 302., Josip Tolić, str. 103., 105., 7-8.), (para. 194., 197. Albina Terzić, str. 62., 63.)

Neki od zatvorenika u školi su opljačkani, te su od njih oduzeti zlato i ostale dragocjenosti.

(para. 324. Josip Tolić, str. 111., 8.)

Zatočenici su premlaćivani i u tvornici “Strolit“.

(para. 186-193. Albina Terzić, str. 59-62.)

Tokom jula 1992. u stanu u stambenom objektu poznatom kao “Hanka”, u neposrednoj blizini škole u Odžaku, silovana je i seksualno zlostavljana žena koja je prethodno odvojena od svog maloljetnog djeteta.

(para. 88-96. Jozo Đojić, str. 25-26., 3.)

Vojnici HVO-a su jednu ženu silovali i seksualno zlostavljali početkom juna 1992. u mjestu Posavska Mahala.

(para. 45-53. drugostepena presuda Ilija Jurić, str. 15-17., 3.), (para. 189. Marijan Brnjić i ostali, str. 58.)

U Posavskoj Mahali je utvrđeno još silovanja počinjenih tokom maja i juna 1992.

(para. 158-159., 169., 235. Marijan Brnjić i ostali, str. 50., 53., 70., 5.), (para. 101-105. Marijan Brnjić, str. 36-38.)

Zatvoreni civili u školi su u više navrata premlaćivani tokom maja, juna i jula 1992., a nekada su u grupama udarani u hodniku objekta, a neki od njih tjerani da ližu krv s poda.

(Mirko Ćulap, str. 2., 35.) (Saša Čalušić, str. 1-2., 10.)

Oružani sukob na teritoriji općine Odžak izbio je u aprilu 1992. između srpskih snaga i jedinica HVO, a od maja 1992. vlast na širem području općine vršio je HVO.

(Rešad Mujkić, presuda Vrhovnog suda FBiH, str. 11.)

Nakon što je postignut sporazum između kriznih štabova Novog Grada, u kojem je živjelo srpsko stanovništvo, i Odžaka, da se stanovništvo propusti kroz Odžak te da prođe dalje prema Modriči, i nakon što su predali oružje koje su imali, kolona stanovnika Novog Grada je zaustavljena u Odžaku i odvedena u sportsku dvoranu u Osnovnoj školi.

(Rešad Mujkić, presuda Vrhovnog suda FBiH, str. 11., 12.), (Saša Čalušić, str. 9.)

Pripadnici HVO-a su tokom juna 1992. u prostorijama sportske dvorane u Osnovnoj školi u Odžaku pretukli zatočenika koji je usljed ozljeda preminuo vezan za odbojkaški stub.

(Rešad Mujkić, presuda Vrhovnog suda FBiH, str. 2., 14-19.)

Zatvoreni civili u školi su u više navrata premlaćivani tokom maja, juna i jula 1992., a nekada su u grupama udarani u hodniku objekta, a neki od njih tjerani da ližu krv s poda.

(Rešad Mujkić, presuda Vrhovnog suda FBiH, str. 2., 22-25.)

Neki od njih su izvedeni iz sale u koju su vraćeni pretučeni, nakon čega su preminuli.

(Rešad Mujkić, presuda Vrhovnog suda FBiH, str. 28.)

U julu 1992. su pripadnici HVO-a zapalili kuće srpskog stanovništva u mjestu Jezero.

(S.R., str. 1., 14.)

Tokom juna i jula 1992. je grupa civila uhapšena, zastrašivana i držana zaključana u jednoj garaži u Jezeru, a kada su se uspjeli osloboditi i pobjeći, naoružane osobe su pucale za njima.

(S.R., str. 1., 15.), (M.B., str. 2., 32-33.)

Jedan mještanin Jezera je ubijen hicima iz vatrenog oružja kada je krenuo da bježi, dok je drugi odvezen u pravcu Odžaka gdje je u jednoj šupi pretučen i mučen, te ubijen oštrim predmetom.

(S.R., str. 2., 15-16.), (M.B., str. 2., 32-33.)

Trojica stanovnika Jezera su krajem maja 1992. ubijena u ovom mjestu od strane nepoznatih počinilaca.

(S.R., str. 2., 20.)

Od mještana Jezera su oduzimani automobili.

(S.R., str. 1., 2., 15., 17.)

U mjestu Jošava, nakon što je krajem augusta, odnosno početkom septembra 1992. uspostavljena kontrola Vojske Republike Srpske, ubijena je starica hrvatske nacionalnosti u svojoj kući.

(M.Br., str. 1., 15-16.)