Derventa

Civili srpske nacionalnosti su od druge polovine aprila do prve polovine maja 1992. hapšeni u Derventi i odvedeni u tadašnji Dom vojske JNA, gdje su ispitivani i gdje su se pripadnici HVO-a nečovječno odnosili prema njima, da bi nakon toga u različitim vremenskim intervalima bili prebacivani u logor “Rabić“.

(para. 114. Almaz Nezirović, str. 40-41.)

Hangar u Rabiću je u tom periodu pretvoren u logor. Prije izbijanja ratnih dejstava služio je kao skladište oružje tadašnje JNA.

(para. 116. Almaz Nezirović, str. 41.)

Hangar u Rabiću imao je sve karakteristike logora u kojem su držani zatočeni civili srpske nacionalnosti koji su svakodnevno podvrgavani različitim oblicima psihičkog i fizičkog zlostavljanja, boraveći u krajnje nehumanim i nehigijenskim uslovima, odakle su odvođeni i na prinudne radove sa kojih se neki nisu vratili živi.

(para. 125. Almaz Nezirović, str. 43.)

Zatočenici u hangaru su najčešće premlaćivani rukama, nogama i policijskom palicom.

(para. 378. Almaz Nezirović, str. 100-101.)

Premlaćivanja su trajala od kraja aprila do kraja juna 1992., a zatočenici su u većini slučajeva maltretirani na način da stave prste na sto koji se nalazio u unutrašnjosti hangara, nakon čega su udarani po prstima i ostatku tijela, dok su neki od njih izvođeni ispred i premlaćivani.

(para. 137- 364. Almaz Nezirević, str. 46-98., 3-10.)

Zatočenicima u hangaru je uskraćivana hrana, na način da je prosipana u betonski kanal koji su koristili za vršenje male i velike nužde.

(para. 367-374. Almaz Nezirović, str. 98-99., 9-10.)

Civili srpske nacionalnosti su krajem aprila 1992. uhapšeni kod svojih domova u naselju Čardak nakon napada, te odvedeni u Dom JNA.

(para. 99., 128. Azra Bašić, str. 30., 36.)

Neki od mještana Čardaka su najprije odvedeni u selo Polje, odakle su prebačeni u Dom JNA.

(para. 168. Azra Bašić, str. 43.)

Krajem aprila 1992. je zatvorenik srpske nacionalnosti pretučen i usmrćen u Domu JNA, a njegovo tijelo je ekshumirano nakon rata.

(para. 255-286. Azra Bašić, str. 60-69., 4.)

Vojnici HVO-a su zatočenike iz Doma JNA tjerali da hodaju bosi po staklu, ližu krv, jedu jugoslovenske dinare, te su ih izvodili, postrojavali streljački vod, pucali oko njihovih glava i vraćali ih nazad u objekat.

(para. 288-302. Azra Bašić, str. 69-72., 4-5.)

Zatočenici su u više navrata premlaćivani, a nekim od njih su nanošene povrede nožem i kliještima.

(para. 288-387. Azra Bašić, str. 69-88., 4-6.)

Pojedini zatočenici u Domu su gubili svijest usljed premlaćivanja.

(para. 340-343., 360-363. Azra Bašić, str. 78-79., 82-83., 6.)

Zatočenici su početkom maja 1992. premlaćivani u mjestu Polje.

(para. 378-387. Azra Bašić, str. 86-88., 6.)

Krajem juna 1992. u objektu ”Silosa“ u Polju je postojao logor za srpske civile, u kojem su zatočenici premlaćivani.

(Ivica Vrdoljak, str. 2., 7., 19-20.)

Osobe srpske nacionalnosti su tokom juna 1992. držane zatvorene u prostorijama škole u mjestu Poljari, gdje je formiran logor i gdje su premlaćivani.

(Damir Lipovac, str. 3-4., 7.)

Jedan od zatvorenika je usmrćen hicima iz vatrenog oružja ispred logora.

(Damir Lipovac, str. 4.,7.)

U Derventi se u aprilu 1992. godine vodio se sukob između Jugoslovenske Narodne Armije (JNA) i određenih jedinica, bile su prisutne tri hrvatske brigade, a bilo je granatiranja, privođenja i ispitivanja civila nesrpske nacionalnosti.

(M. B., str. 10.)

U naselju Čardak su se krajem aprila 1992. vodile borbe, nakon čega dolazi do hapšenja lica srpske nacionalnosti koja su učestvovala u borbama, a prethodno je smrtno stradalo nekoliko osoba hrvatske nacionalnosti. Uhapšena lica su zatim bila tučena od strane pripadnika HVO-a.

(I. P., str. 1-2., 29., 31.)

Na području Dervente su postojali logori od kraja aprila do ljeta 1992. u kojima su boravili zatočenici srpske nacionalnosti, koji su najprije bili smješteni u hangaru u Rabiću, u kojem je boravilo više od stotinu zatvorenika, gdje su od strane pripadnika HVO-a udarani unutra i izvođeni vani.

(N. H., str. 19.), (E. i D. Č., str. 2., 19-20.), (H. S., str. 2., 5-6.), (I. P., str. 31.)

Na jednoj strani logora su bili zatvorenici iz Čardaka koji su smatrani ratnim zarobljenicima i imali su strožiji tretman, dok su uslovi boravka bili loši.

(N. H., str. 8-11., 19.)

Zatvorenici iz Rabića su premješteni u logor u silosu stočne hrane u mjestu Polje, a nakon toga u logore na području Bosanskog Broda.

(N. H., str. 19.)

Za vrijeme boravka u Rabiću do druge polovine juna 1992., zatvorenici su fizički zlostavljani.

(N. H., str. 1., 7., 20.)

Iz prostorije u kojoj su se nalazili u Polju zatočenici su izvođeni u drugu prostoriju, gdje su premlaćivani i maltretirani na druge načine od strane pripadnika HVO-a.

(N. H., str. 21.), (H. S., str. 2.)

Iz hangara u Rabiću su zatvorenici izvođeni na radove na više lokacija, te je grupa od 15 zatočenika odvedena na borbene linije na prisilno kopanje rovova, gdje je poginulo osam zatvorenika.

(N. H., str. 21-22.)

Tokom aprila i maja 1992. su civili i lica koja su položila oružje, a koji su bili srpske nacionalnosti, hapšeni i zatvarani u logoru u zgradi bivšeg Doma JNA, gdje su su ih pripadnici HVO-a premlaćivali i mučili, prilikom čega su neki od njih gubili svijest.

(D. B., str. 1-2., 5-6.), (E. i D. Č., str. 2., 18-20.), (I. P., str. 1., 11., 32.)

Jedan od zatočenika u Domu JNA je ubijen nakon što je pretučen.

(E. i D. Č., str. 1., 19.)

Jedna osoba je početkom maja 1992. izvedena iz fiskulturne sale u školi u mjestu Kalenderovci, gdje su bili zatvoreni civili hrvatske nacionalnosti, i pretučena.

(M. B., str. 1., 11-13.), (T. S., str. 1-2., 7-8.)

Sredinom oktobra 1992. u mjestu Gornji Božinci pripadnici VRS-a su ubili ženu hrvatske nacionalnosti koja je prethodno izvedena iz svoje kuće.

(S. I., str. 1-2., 17-18.)

Od jeseni 1992. do zime 1993. u jednoj od prostorija nekadašnjeg ugostiteljskog objekta “Žaba“ u više navrata je od strane pripadnika VRS-a silovana žena hrvatske nacionalnosti koja je bila angažirana na radovima u civilnoj zaštiti.

(N. V., str. 1., 11-12.)