Srebrenica

Početkom 1992. u Srebrenicu su stigle srpske paravojne grupe i počele, zajedno sa JNA i SDS-om, dijeliti oružje i vojnu opremu lokalnim bosanskim Srbima, a oružje je na to područje dopremano i čamcima preko Drine ili helikopterima. I Srbi i Bošnjaci su počeli formirati seoske straže i postavljati barikade i kontrolne punktove. Do aprila 1992. JNA je postavila artiljeriju na sve strateške tačke i kote oko Srebrenice, a na području Podrinja raspoređene su mnoge jedinice JNA koje su se povlačile iz susjedne Hrvatske.

(para. 93, 96-97. Orić, str. 33, 34)

8. aprila 1992. srpske snage su preuzele kontrolu nad Zvornikom i tako odsjekle Srebrenicu od Tuzle, a 11. aprila 1992. bosanski Srbi su silom preuzeli kontrolu nad Skelanima, jugoistočno od Srebrenice, i potom postavili punktove na putu za Srebrenicu.

(para. 97. Orić, str. 34-35)

17. aprila 1992. stanovnicima Srebrenice koji su bili Bošnjaci dat je ultimatum da u roku od 24 sata predaju oružje i napuste grad, usljed čega su mnogi od Bošnjaka, stanovnika Srebrenice, neki od njih lako naoružani, odlučili da se sakriju u obližnjim šumama.

(para. 99. Orić, str. 35)

18. aprila 1992. Srebrenica je, nakon granatiranja pala u ruke bosanskih Srba, a srpske snage su, zajedno sa paravojnim formacijama, pljačkale imovinu, oštećivale kuće i ubile mnoge Bošnjake koji su ostali.

(para. 100. Orić, str. 35)

Početkom maja 1992., srpska strana se povlači iz Srebrenice nakon sporadičnog otpora oko samog grada, te su se Bošnjaci vratili u razoreni grad. Pritom je Srebrenica ostala u okruženju srpskih snaga i bila je odsječena od zaleđa gdje se iz džepova pod kontrolom Bošnjaka pružao otpor.

(para. 101-102. Orić, str. 35–36) (para. 13. Krstić, str. 6)

Između aprila 1992. i marta 1993., grad Srebrenica i okolna sela pod kontrolom Bošnjaka bili su neprestano meta srpskih vojnih napada artiljerijom, snajperima, a povremeno i bombardovanjem iz zraka.

(para. 103. Orić, str. 36–37)

Svi napadi su vršeni po sličnom obrascu, odnosno srpska vojska i paravojne snage okružili bi bošnjačko selo ili zaselak, pozvali bi stanovništvo da preda oružje, a tada bi započeli s granatiranjem i pucnjavom, ne birajući ciljeve. U većini slučajeva, ušli bi u selo ili zaselak, protjerali ili poubijali stanovnike, koji nisu pružali značajniji otpor, i uništili njihove domove. Rezultat toga je bio veliki broj izbjeglica i stradalih.

(para. 103. Orić, str. 36–37)

Bošnjaci (Konstatirano je da su se različite grupe bošnjačkih boraca polovinom 1992. nastojale organizovati u TO Srebrenice, a kasnije i u Štab oružanih snaga Srebrenice, ali da Oružane snage do kraja 1993. ili početka 1994. nisu imale jasno definisanu hijerarhijsku strukturu, te da je situacija na terenu bila takva da su borbene grupe bile formirane na teritorijalnoj osnovi, a njihove vođe birane na osnovu ličnih kvaliteta kao što su hrabrost i postignuće. U januaru 1994. Štab Vrhovne komande ABiH je naredio formiranje 8. Operativne grupe „Srebrenica“ (8. OGS), koja je zamijenila OS Srebrenice i u čiji sastav su ušle lokalne borbene grupe OS Srebrenice. Tokom januara 1995., 8. OGS je preimenovana u 28. diviziju 2. Korpusa ABiH) , koji su vodili gerilski rat, u drugoj polovini 1992. i početkom 1993. imali su dosta uspjeha, te su, nakon što su osvojili Kravicu i okolinu u januaru 1993., uspjeli povećati teritoriju pod svojom kontrolom, potiskujući srpske linije i povezujući svoje izolirane dijelove teritorije)

(para. 104, 106. 141-147, 161, 172-173 Orić, str. 37, 48-50, 54, 60-61) ) (para. 13-14. Krstić, str. 6) (para. 4946. Karadžić, tom IV, str. 2035-2036) (para. 2322, 2324, 2329. Mladić, tom III, str. 1222, 1223)

Postoje dokazi da su između juna 1992. i januara 1993. bošnjački borci zarobili više Srba – muškaraca, žena i nekoliko djece – i doveli ih u Srebrenicu, gdje su ti zarobljenici, s izuzetkom nekoliko žena i djece, bili zatočeni u stanici policije i u objektu “Zgrada”, i gdje su neki zadržani nekoliko dana, a neki do približno dva mjeseca.

(para. 355. Orić, str. 129–130)

Konstatirano je da je u razdoblju od 24. septembra 1992. do 20. marta 1993., vojska u Srebrenici osobe srpske nacionalnosti, uključujući i jednu fizički i mentalno hendikepiranu osobu, držala zatočene kako u stanici policije, tako i u “Zgradi”, gdje se prema njima okrutno postupalo, uključujući premlaćivanja raznim predmetima, između ostalog, štapovima, noževima i kundacima pušaka, i gdje su neki od njih ubijeni, odnosno najmanje četvorica njih su preminula od posljedica premlaćivanja. Još dvojica od zatočenika koji su premlaćivani su preminuli u bolnicama nedugo nakon što su razmijenjeni. Dva zatočenika koji su premlaćivani i koji su iz ovih objekata izvedeni, više nikada nisu vraćeni.

(para. 378-411, 414-419, 421-425, 428-430, 433-435, 438-440, 442-450, 452-456, 459-463, 466-469, 472-474, 488. Orić, str. 135-157, 161. Orić)

Prilikom napada bošnjačkih snaga na sela Ratkoviće i Gornje Ratkoviće, 21. juna 1992., došlo je do razaranja imovine velikih razmjera, pri čemu je veći dio razaranja izvršen hotimičnim paljenjem po prestanku borbi, nakon što su se bosanski Srbi povukli.

(para. 597, 603-607. Orić, str. 195, 197–198)

Prilikom napada bošnjačkih snaga na Brađevinu, 27. juna 1992., došlo je do razaranja velikih razmjera, pri čemu razaranje imovine nije bilo rezultat borbi nego hotimičnog paljenja imovine od strane bošnjačkih boraca i civila nakon što su borbe prestale.

(para. 610, 615-617. Orić,. str. 198, 200. Orić)